Konstytucja IV

Z Otwarta edukacja
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Ustrój polityczny.

Parlament

1. Rzeczpospolita Polska jest państwem demokratycznym w tym sensie, że władzę ustawodawczą sprawuje parlament do którego parlamentarzyści (posłowie i ewentualnie senatorowie) są wybierani wyborach bezpośrednich i tajnych.

2. Parlamentarzystów nie obowiązują instrukcje wyborców – poza akceptacją wyników referendum organizowanego jako wiążące. Jednak mają oni obowiązek w swej działalności:

- kierować się zasadami etyki i strzec wyrażonych w Konstytucji wartości;

- działać w sposób odpowiedzialny, rozważając najgorsze możliwe skutki stanowionego prawa;

- postępować w sposób racjonalny, bez doktrynerstwa i z poszanowaniem systemu konstytucyjnych wartości;

- mieć na względzie wolę obywateli – co wyraża się w dążeniu do realizacji deklaracji złożonych przed wyborami, zachowywaniu stałej łączności z wyborcami i uwzględnianiu wyników referendów;


3. Parlamentarzyści którzy nie postępują zgodnie z obowiązującymi ich zasadami mogą być odwoływani przed końcem kadencji drogą referendum. Mogą też sami złożyć rezygnację. Wówczas na ich miejsce wybierani są następcy.

4. Działalność parlamentarzystów jest finansowana przez państwo, ale sumaryczna wartość finansowania jest liczona jako stała kwota pomnożona przez ilość wyborców. Każdy z wyborców ma prawo wskazać parlamentarzystę który otrzyma przypisaną temu wyborcy kwotę. Reszta jest dzielona po równo między wszystkich parlamentarzystów.


Prezydent

5. Najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej jest Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.

5.1. Prezydent gwarantem ciągłości władzy państwowej, czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.

5.2. Prezydent jest wybierany przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym. Prezydent jest wybierany na pięcioletnią kadencję i może być ponownie wybrany tylko raz.

5.3. Prezydent jako reprezentant państwa w stosunkach zewnętrznych:

- ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe,

- mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych,

- przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych.


5.4. Prezydent Rzeczypospolitej prowadzi politykę zagraniczną we współpracy z rządem.

5.5. Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.


Rząd

6. Politykę wewnętrzną państwa w zakresie nie zastrzeżonym dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego prowadzi Rada Ministrów (rząd) na czele z Prezesem Rady Ministrów (premier).

6.1. Rząd prowadzi politykę zagraniczną we współdziałaniu z Prezydentem.

6.2. Rząd kieruje administracją rządową. Przedstawicielem Rady Ministrów w województwie jest wojewoda.

7. Premier przedstawia parlamentowi expose i uzyskuje zgodę na działanie w postaci wotum zaufania. W razie konieczności istotnej zmiany polityki – expose jako podstawa uzyskania wotum zaufania może być wygłaszane wielokrotnie.

7.1 Prezydent desygnuje Prezesa Rady Ministrów (premiera), a następnie powołuje Radę Ministrów (rząd) w składzie zaproponowanym przez Premiera. Jeśli tak powołany rząd nie uzyska wotum zaufania – inicjatywę przejmuje parlament.

7.2. Jeśli Parlament nie zdoła wskazać swojego kandydata i udzielić mu wotum zaufania – może zostać powtórzona procedura o której mowa w punkcie 6.1 lub Prezydent może podjąć decyzję o skróceniu kadencji parlamentu i nowych wyborach.

8. W związku z realizacją celów wyrażonych w expose, rząd może składać propozycje ustaw (inicjatywa ustawodawcza). Może też wydawać rozporządzenia regulujące szczegółowo sposoby działania dla realizacji celów zawartych w ustawach.

8.1. Rząd przygotowuje co roku budżet państwa, który jest podstawą jego działania.


Samorząd

9. Sposobem organizacji wspólnoty lokalnej jest samorząd terytorialny. Organy władzy samorządowej są wybierane w wyborach tajnych, równych i powszechnych.

9.1. Samorząd współpracuje z administracją rządową w realizacji polityki wewnętrznej poprzez realizację zadań zleconych.

9.2. Inne zadania w zakresie przewidzianym przez prawo są realizowane jako zadania własne.


REFERENDUM

10. Referendum lokalne może być zorganizowane w dowolnej sprawie. W warunkach przewidzianych przez prawo referendum staje się wiążące dla reprezentujących region posłów i władz samorządowych.

11. Parlament może zorganizować referendum ogólnopolskie, decydując czy i w jakich warunkach będzie ono wiążące dla parlamentarzystów. Wśród wymogów wobec wiążącego referendum musi się znaleźć frekwencja powyżej 50%.


Podstawowe zasady sprawowania władzy

12. Władza polityczna jest służbą społeczeństwu. Ta służba musi być zawsze ukierunkowana na dobro wspólne, poprzez które realizuje się dobro każdego obywatela. Troska o dobro poszczególnych grup społecznych nie oznacza ich ochrony w sposób niesprawiedliwy przed naturalnymi zmianami.

12.1. Rząd, administracja rządowa i inne władze powinny działać w sposób transparentny, zrozumiały dla obywatela. Wprowadzane zasady powinny być zgodne z logiką i zrozumiałe dla każdego racjonalnie myślącego człowieka. Zasada przejrzystości powinna być realizowana także przez równy i powszechny dostęp do informacji.

12.2. Państwo powinno dbać o warunki dla duchowego wzrostu człowieka jako istoty społecznej poprzez wspieranie kultury.

12.3. W polityce międzynarodowej należy kierować się zasadami:

- troski o pokój oraz poszanowanie praw osób i narodów;

- powiązanie idei wolności i solidarności.

12.4. Uznajemy integracje europejską jako wartość. Dlatego państwo powinno podejmować działania służące integracji Europy – o ile jest to zgodne z fundamentalnymi wartościami zawartymi w Konstytucji. Należy przeciwstawienie się się redukowaniu wizji zjednoczonej Europy wyłącznie do jej aspektów ekonomicznych, politycznych oraz przed bezkrytycznemu stosunkowi do konsumpcyjnego modelu życia.